Shkencëtarët besojnë se një mega-cunami u shkaktua 3.4 miliardë vjet më parë në Mars nga një goditje asteroidi e ngjashme me goditjen shkatërruese që zhduku dinozaurët 66 milionë vjet më parë në Tokë.
Shkencëtarët besojnë se vala gjigante, me lartësi deri në 250 metra, u krijua rreth 3.4 miliardë vjet më parë nga goditja e një asteroidi ose komete në një oqean të cekët në ultësirën veriore të planetit të kuq.
Deri më tani, vendndodhja e kraterit të lënë nga asteroidi ishte e paqartë.
Studiuesit në Institutin e Shkencave Planetare në Tucson, Arizona, analizuan hartat e sipërfaqes së Marsit, të krijuara nga fotografitë e misioneve të mëparshme në planet.
Ata identifikuan një krater – të quajtur Pohl – me diametër 110 km, për të cilin ata besojnë se ishte shkaktuar nga asteroidi.
Ndodhet në një zonë që studimet e mëparshme treguan se ishte zhytur nga uji i oqeanit rreth 120 metra nën nivelin e detit.
Shkencëtarët besojnë se ajo u formua 3.4 miliardë vjet më parë bazuar në pozicionin e saj mbi dhe poshtë shkëmbinjve të datuar më parë në këtë periudhë kohore.
Ata kryen simulime të përplasjeve të asteroideve dhe kometave për të përcaktuar se çfarë lloj ndikimi mund të kishte krijuar Pohl dhe nëse mund të kishte shkaktuar një mega-cunami.
Një simulim që formoi një krater me dimensione të ngjashme me Pohl u shkaktua nga një asteroid 9 km që hasi në rezistencë të fortë në tokë, duke lëshuar 13 milion megaton energji TNT.
Një tjetër asteroid 3 km, duke hasur në rezistencë të dobët në tokë, lëshoi 0,5 megaton energji TNT.
Një megaton energji TNT ka forcën e barabartë me një milion ton.
Sasia e energjisë e lëshuar nga megatoni më i fuqishëm i testuar ndonjëherë ishte afërsisht 57 megaton energji TNT.
Në të dyja simulimet, krateret me diametër 110 km gjeneruan mega-cunami që arrinin deri në 1500 km nga qendra e vendit të goditjes.
Analiza e valës gjigante të lëshuar nga përplasja 3 km e asteroidit sugjeroi se cunami mund të kishte matur 250 metra në tokë.
Ndikimi i Pohl është krahasuar me atë të kraterit Chicuxlub të varrosur nën Gadishullin Jukatan në Meksikë, pas të cilit dinozaurët u zhdukën.
Duke shkruar në revistën Scientific Reports, kërkuesit thanë për zbulimin e tyre: “Vendndodhja e vendit përgjatë një lobi me pamje nga malësia, në linjë me gropat erozive, mbështet një origjinë mega-cunami.”
“Gjetjet tona lejojnë që shkëmbinjtë dhe kripërat e tokës në vendin e uljes janë me origjinë detare, duke kërkuar rishqyrtimin shkencor të informacionit të mbledhur nga matjet e para in-situ në Mars,” shtuan ata.