Për të kuptuar plotësisht se sa e lashtë është kirurgjia plastike, duhet vetëm të shikojmë rrënjën e kuptimit të saj.
Termi kirurgji plastike nuk ka asnjë lidhje me plastikën. Në fakt, ajo vjen nga fjala greke plastikos, që do të thotë të formosh. Dhe kirurgjia plastike është pikërisht kjo: formimi i indeve njerëzore.
Fjala erdhi shumë përpara industrisë plastike, thotë Darrick Antell, një asistent profesor klinik i kirurgjisë plastike në Shkollën e Mjekësisë Icahn në malin Sinai në Nju Jork dhe i vetmi kirurg plastik që ekspozoi punën e tij në Muzeun Smithsonian të Historisë së Natyrës për studimet e tij mbi plakjen te binjakët identikë.
Historia e kirurgjisë plastike
Fillimisht, thotë Antell, njerëzit e shikonin me përçmim kirurgjinë plastike sepse mendonin se kirurgët po ndërhynin në punën e Zotit. Edhe operacioni rindërtues, si rregullimi i buzës së çarë ose qiellzës së çarë, ishte i diskutueshëm.
“Kirurgët plastikë të asaj kohe konsideroheshin si të margjinalizuar për punën e tyre,” thotë Antell.
Prapëseprapë, pavarësisht nëse shoqëria e kundërshtonte ose jo, njerëzit kanë qenë nën thikë për mijëra vjet. Rrënjët e kirurgjisë estetike janë në kirurgjinë rindërtuese, veçanërisht tek ata që kanë lindur me deformime dhe të prekur nga lufta.
Deformimi i ballit ishte ndër operacionet e para estetike të bëra në Indinë e lashtë, sepse shekuj më parë, kur njerëzit pushtoheshin, ua prisnin hundët atyre që humbnin për t’i shënjuar dhe kjo formë e hershme e operacionit u përdor për të rregulluar dëmin.
“Teknikat më të hershme të kirurgjisë plastike rindërtuese përfshijnë procedurat për të riparuar hundët e thyera dhe të amputuara të ‘kriminelëve’ në vitin 1200 PK,” thotë Donald B. Yoo, drejtor mjekësor në HALO Beverly Hills Plastic Surgery & MedSpa. “Përshkrimet indiane dhe romake përdorin materiale primitive qepjeje për riparimin e buzëve dhe veshëve që nga shekulli I para Krishtit.”
Ardhja e luftës dhe rindërtimi i fytyrës
Teknikat rindërtuese u bënë vërtet të rëndësishme në përgjigje të deformimeve të luftës. Teknikat filluan të modernizohen pas Luftës së Parë Botërore.
“Dëmtimet balistike dhe të tjera komplekse të fytyrës siguruan një terren pjellor për teknikat novatore të kirurgjisë plastike për të rindërtuar dhe në fund të riformuar fytyrën”, thotë Yoo.
Kirurgjia plastike u bë më e rëndësishme me ardhjen e luftës së llogoreve në Luftën e Parë Botërore, kur plumbat mund të godasin njerëzit në fytyrë në llogore. Antell thotë se disa nga kirurgët plastikë më të hershëm (përfshirë veten) kanë një diplomë dentare dhe mjekësore, sepse ata duhet të ishin shumë të aftë në rindërtimin e gojës dhe dhëmbëve.
Kirurgjia estetike e epokës moderne
Kirurgjia moderne estetike nuk u pranua nga publiku deri rreth viteve 1970, dhe madje edhe atëherë, konsiderohej punë që mjekët do të bënin të premteve pasi zyra të mbyllej, thotë Antell. “Në këtë kohë, shumë mjekëve nuk u pëlqente të pranonin se bënin operacione estetike.”
Megjithatë, me kalimin e viteve, kirurgjia plastike është bërë më e njohur dhe e pranuar. Thomas Rees vlerësohet me sjelljen e shkencës në kirurgjinë plastike estetike dhe për botimin e një prej librave të parë të shumtë mbi kirurgjinë estetike në vitet 1970. Ai gjithashtu organizoi simpoziumin e parë që mblodhi liderët e industrisë së bashku dhe solli atë që ne mendojmë si kirurgji plastike moderne në mjekësinë tradicionale.
Antell thotë se kirurgët më të mirë plastikë të sotëm duhet të kenë një kuptim të mirë të estetikës dhe teknikave të mira rindërtuese. “Në fakt, nuk ka asnjë vijë ndarëse mes të dyjave,” thotë ai.
Kirurgjia plastike ka bërë një rrugë të gjatë. Është shumë më pak invazive dhe, kur bëhet mirë, më pak e dukshme. Në fakt, mbushësit dhe injeksionet janë bërë më të njohurit, si për shkak të faktit se pacientët nuk duhet të kalojnë nën thikë, ashtu edhe për shkak të asaj se sa specifike mund të jenë në kthimin e plakjes. Në fund të fundit, thotë Antell, operacioni më i mirë plastik “nuk bërtet, por pëshpërit”./Discover-magazine – Syri.net