Sipas dokumenteve dhe komunikimeve të përgjuara të ndara nga POLITICO, regjimi i presidentit bjellorus Aleksandër Lukashenko po përdor sistematikisht emigrantët për të ushtruar presion politik mbi Bashkimin Evropian.
Ky program, i cili filloi në vitin 2021, zbulon një strategji të rrënjosur thellë të “luftës hibride” që përdor migrimin si një armë për të shkaktuar jostabilitet politik në BE.
Bisedat e përgjuara midis zyrtarëve të lartë të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Bjellorusisë dhe policisë tregojnë qartë se administrata e Lukashenkos lehtësoi qëllimisht hyrjen e emigrantëve në vend dhe lëvizjen e tyre të mëtejshme të paligjshme drejt kufijve të Polonisë, Lituanisë dhe Letonisë.
“Ne nuk do të merremi me emigrantët që janë në tranzit drejt Evropës,” dëgjohet të thotë Mikhail Bedunkevich, një zyrtar i lartë i ministrisë në një nga bisedat e përgjuara. Qëllimi i kësaj politike ishte i thjeshtë: të bënte presion ndaj BE-së, e cila vendosi sanksione ndaj Bjellorusisë në vitin 2021 për shkak të represionit pas zgjedhjeve të diskutueshme presidenciale, shkruan POLITICO.
Pasi Lukashenko u rizgjodh në vitin 2020, pasuan protesta masive për parregullsitë zgjedhore, të cilat regjimi i shtypi me represion brutal. Bashkimi Evropian u përgjigj me sanksione, por Lukashenko u kundërpërgjigj shpejt, duke njoftuar ndërprerjen e bashkëpunimit për ndalimin e migracionit dhe drogës në kufirin e BE-së.
Dokumentet tregojnë se regjimi bjellorus promovoi në mënyrë aktive ardhjen e emigrantëve. Agjencitë e udhëtimit, të lidhura me shtetin, reklamonin “marrëveshjet e paketave” në vende si Iraku. Emigrantëve të mundshëm iu ofruan premtime të rreme për kalim të lehtë në BE. Emigrantët paguanin nga 6,000 deri në 15,000 dollarë për një paketë që përfshinte viza, bileta ajrore dhe akomodim në hotele të kontrolluara nga regjimi i Lukashenkos.
Edhe pse “turistëve” iu ofruan turne nëpër banja dhe cirqe, autoritetet e dinin se qëllimi i tyre përfundimtar nuk ishte turizmi. “Ata erdhën pa bagazhe”, komentoi një nga pjesëmarrësit në program, gjë që tregon qartë se emigrantët kishin planifikuar të kalonin në BE që në fillim.
Deri në verën e vitit 2021, autoritetet bjelloruse filluan të organizojnë në mënyrë aktive kalimin e emigrantëve. Grupet u shoqëruan në kufi dhe u drejtuan drejt pikave më të ndjeshme me ndihmën e pjesëtarëve të njësive speciale të rojeve kufitare Bjelloruse. Emigrantët ishin të pajisur me shkallë, gërshërë metalike dhe veshje dimërore për t’i ndihmuar ata të kalonin barrierat e sigurisë.
Nëse autoritetet polake, lituaneze apo letoneze i refuzonin ato, pala bjelloruse i trajtoi migrantët brutalisht. Sipas deklaratave të ish-anëtarëve dhe aktualë të shërbimit të sigurisë Bjelloruse, ata që tentonin të hiqnin dorë nga kalimi i kufirit do të ktheheshin në kufi me kërcënime dhe dhunë fizike.
Sipas raportit, regjimi i Lukashenkos ende e përdor këtë taktikë, por tani fokusohet te “cilësia, jo sasia”. Në vend të flukseve masive të emigrantëve, programi u drejtohet grupeve saktësisht të organizuara dhe të koordinuara. Çdo deklaratë politike e anëtarëve të BE kundër Lukashenkos çon në një rritje të mprehtë të presioneve migratore në kufijtë e tyre.
“Është e qartë se kjo është hakmarrja e Lukashenkos për sanksionet”, tha një roje kufitare bjelloruse për POLITICO. Deri më tani, të paktën 120 emigrantë kanë humbur jetën në kufijtë e Bjellorusisë me Poloninë, Lituaninë dhe Letoninë.
Ndërkohë, Polonia njofton mbylljen e plotë të kufirit me Bjellorusinë këtë verë, ndërsa agjencitë kufitare të BE-së e akuzojnë Poloninë për kthime të paligjshme të emigrantëve.
Vetë Lukashenko ka hedhur poshtë akuzat që nga viti 2021 se po përdor emigrantët si armë kundër BE-së. “Nëse pretendoni se po i ndihmoj, provojeni këtë”, tha ai për BBC.
Megjithatë, provat e mbledhura nga POLITICO sugjerojnë të kundërtën. Kjo politikë e luftës hibride vazhdon nën syrin vigjilent të Lukashenkos, i cili po kërkon një mandat të shtatë në zgjedhjet presidenciale të këtij muaji.