Gati 20 vende anëtare të BE-së kanë nënshkruar “një letër qëllimi” për të rritur bashkëpunimin dhe për të ndarë kostot e zhvillimit të sistemeve të përbashkëta të mbrojtjes.
Kjo për faktin se forcimi i aftësive evropiane të mbrojtjes ajrore dhe raketore vlerësohet tani një nga prioritetet e bashkëpunimit ushtarak brenda BE-së.
Kështu, sipas mediave të huaja, gjithsej 18 vende anëtare të BE-së kanë nënshkruar një letër qëllimi për të bashkuar përpjekjet e tyre në këtë sektor strategjik.
“Ne po flasim për të gjitha kapacitetet, duke përfshirë sistemet anti-raketë dhe sistemet anti-drone. Pra, kjo është një pikë vendimtare sepse të kesh një avantazh në ajër përcakton luftën”, shpjegoi Paweł Ksawery Zalewski, Sekretari i Shtetit për Mbrojtjen Kombëtare i Polonisë.
Sistemet e mbrojtjes ajrore dhe raketore janë ato që tërhoqën më shumë interes nga kryeqytetet evropiane, por Agjencia Evropiane e Mbrojtjes (EDA) propozoi gjithashtu fusha të tjera, përfshirë luftën elektronike dhe luftanijet evropiane.
“Në fakt, ajo që na mungon janë sistemet e mbrojtjes ajrore të gatshme për përdorim. (Por) ne kemi teknologjinë”, ka thënë Zalewski.
EDA theksoi se interesi strategjik i projektit, por edhe avantazhet e tij industriale, janë se mund të përfitojnë të gjitha shtetet anëtare.
Dhe EDA vuri në dukje se përpjekja nuk ka të bëjë vetëm me angazhimin ushtarak.
Ajo thekson se ai gjithashtu përfshin monitorimin dhe analizën e rrezikut duke përdorur satelitët, teknologjitë e komunikimit dhe Inteligjencën Artificiale.
Kjo gjithashtu përfshin sensorë dhe radarë në hapësirë për të identifikuar kërcënimet sa më shpejt që të jetë e mundur.
“Ne absolutisht duhet të rrisim kapacitetin e sistemeve tona. Ne duhet të rrisim kapacitetin tonë për të kuptuar se nga vijnë kërcënimet sa më shpejt të jetë e mundur”, mendon Stefano Cont, Drejtor i Kapaciteteve, Armatimeve dhe Planifikimit në EDA.
“Së dyti, ne duhet të mbajmë një prirje teknologjike që na mundëson t’i mposhtim këto sisteme”, vazhdoi ai, duke shtuar se “ne kemi bërë shumë”.
Sipas shkrimit, këto projekte synojnë të shmangin “përsëritjen e gjërave” midis shteteve anëtare në kërkimin dhe zhvillimin e këtyre burimeve, si dhe të “ndajnë” përpjekjet financiare.
Në raportin e saj të vitit 2024, EDA thekson se shpenzimet ushtarake të vendeve anëtare janë rritur me 30% këtë vit krahasuar me vitin 2021, përpara fillimit të agresionit rus në Ukrainë.
Të 27 vendet pritet të shpenzojnë 326 miliardë euro këtë vit, që përfaqëson 1.9% të BPV-së së BE-së.
Megjithatë, pavarësisht nga kjo rritje e shpenzimeve, dokumenti thekson se vetëm përpjekjet kombëtare janë të pamjaftueshme për të përgatitur në mënyrë adekuate forcat e armatosura të shteteve anëtare për një luftë me intensitet të lartë.