Brygianët ishin një popull më i moshuar sesa egjiptianët dhe se gjuha e tyre frigje ishte gjuha origjinale e burrave. Në burimet «greke» ata shfaqen së pari në Homers Iliad, i cili i përmend ata si aleatë të Trojanëve që erdhën nga Ascania (Bithynia). Në fillim të shekullit të 7 para Krishtit
Gjuha Phrygiane është një nga gjuhët indo-evropiane më të vjetra dhe më pak të vërtetuara. Nuk është plotësisht e kuptueshme dhe deshifrimi është ende në zhvillim e sipër. Ndryshe nga gjuhët e tjera ne Phrygiane gjejmë shumë shkrime e shënime në alfabetin frigji dhe më vonë alfabetin e quajtur grek.
Të dhënat më të hershme të Phrygian, të quajtur Paleo-Phrygian, janë pothuajse aq të vjetra sa shkrimi alfabetik i njohur si grek dhe shfaqen në fillim të shekullit VIII para Krishtit. Ato gjenden në një zonë të gjerë brenda Anadollit, madje edhe në zonat ku prania Phrygian nuk ishte e sigurt.
Më poshtë po ju sjellim një mbishkrim të lashtë në gjuhën frigje, mbishkrim i cili flet shqip:
Phrygians shkruar: – Βας ιοι βεκος μεβερετ – Bas ioi bekos meberet
Kuptimi në English: –Bas will take his bread away.
Në gjuhën shqipe: – Pas i buka me viret
Vihet re se sa herë studiuesit e huaj – gjuhëtarët bjenë në vështirësi për ti përshtatur mbishkrimet në gjuhën greeke, bashkojnë ose i ndajnë fjalët e dialekteve të ndryshme paragreke ashtu si atyre ju intereson duke thyer krejt normat llogjike – gjuhësore, qoftë edhe shkencore.
Vini re tek mbishkrimi i mësipërm Phrygians (Brigase – iliro-maqedon dialekt) ka gjithesej 4 fjalë:
1– Bas; 2 – ioi; 3 – bekos dhe 4 – meberet.
I marim ato me rradhë duke i krahasuar me gjuhën e lashtë shqipe:
Bas = Pas, sepse shkronja ‘P’ renditet direkt e zbutur pas shkronjës ‘B’ dhe jo e kundërta. – Psh kemi: Bregas – Phrygas – Frigas
Ioi– nyjë shumë zanorshe tipike – ilire, në këtë rast, sjell fjalën “Bekos” në trajtën e shquar, “Buka”
Bekos = Buka, kjo fjalë tashmë e njohur – botërisht e cila i përket gjuhës shqipe.
Meberet = Me Beret– Mè Biret – Më viret. – e mbart bukën me vete.
Ende sot në gjuhën shqipe kemi në përdorim fjalën Bie, biere, e mbart me vete, veç kësaj, sërish kemi: “Bere – Pere” (dhe në greqisht kemi Parto = Mere) pra Meret me vete,
BIEII kal.
Mbart diçka nga vendi ku është dhe e sjell e bie afër, e sjell; e zhvendos, etj shembuj
Fjala e fundit “meberet” (μεβερετ) ( tek mbishkrimi i gjetur Brigian (Bregase – Phrygians) mendoj se nuk ndahet qllimisht, jo vetëm kjo, por edhe shkronja ‘β’ nuk lexohet baraz ‘V’ – ashtu si tek gjithë rastet e tjera në gjuhen greke – përse jo?
Por gjithësesi tek ky deshifrim ka një gysëm të vërtet – pranohet zyrtarisht i saktë kuptimi i këtij mbishkrimi i cili na jepet në gjuhën angleze, por askush nuk flet dhe nuk jep të dhëna se ku mbeshteten dhe kujt gjuhe i janë rreferuar për zbërthimin e këtij deshifrimi?
A thua vetëm duke e lexuar nga alfabeti, “Phrygians” del ky kuptim; atëhere popujt e Bregasit, ishin dhe flisnin shqip.
Phrygians shkruar: – Bas ioi bekos meberet – Βας ιοι βεκος μεβερετ
Në gjuhën shqipe – : Pas i buka me viret – Bas ioi bekos mè beret
Kuptimi në English:- Bas will take his bread away.