Fragmente mikroskopike të proteinave dhe ADN-së nga kockat e zbuluara në pluhurin e shpellës në një thellësi prej tetë metrash kanë zbuluar se neandertalët dhe njerëzit ndoshta kanë jetuar krah për krah në Evropën veriore 45.000 vjet më parë.
Analiza gjenetike e fosileve të gjetura në një shpellë afër qytetit Ranis në Gjermaninë lindore, sugjeron se njerëzit modernë ishin krijues të veglave dalluese prej guri në formë gjetheje që arkeologët dikur besonin se ishin bërë nga neandertalët, homininë me trup më të madh që jetonin në Evropë deri rreth 40 mijë më parë. Më parë, nuk dihej se njerëzit modernë ose homosapiens jetonin kaq larg në veri, shkruan CNN.
“Vendi i shpellës Ranis ofron dëshmi të përhapjes së parë të homosapiens nëpër gjerësitë më të larta të Evropës. Rezulton se artefaktet prej guri që mendohet se janë prodhuar nga neandertalët ishin në fakt pjesë e veglave të homosapiensit të hershëm,” tha autori i studimit Jean-Jacques Hublin, profesor në Collège de France në Paris dhe drejtor emeritus në Institutin Max Planck për Antropologjinë Evolucionare në Lajpcig.
“Kjo ndryshon rrënjësisht njohuritë tona të mëparshme për këtë periudhë: Homosapiens arritën në Evropën veriperëndimore shumë përpara zhdukjes së neandertalëve në Evropën Jugperëndimore,” shpjegoi Hublin.
Ky zbulim do të thotë se dy speciet, të cilat dikur ndërthurën dhe lanë gjurmë të ADN-së së neandertalit te njerëzit e sotëm, mund të kenë mbivendosur për disa mijëra vjet. Ai tregon gjithashtu se homosapiens kaluan Alpet dhe arritën në klimat e ftohta të Evropës veriore dhe qendrore më herët se sa mendohej. Tri studime që detajojnë gjetjet dhe analizat laboratorike u botuan në revistat “Nature” dhe “Nature Ecology and Evolution”.
Stili i veglave prej guri i gjetur në Ranis është zbuluar gjithashtu diku tjetër nëpër Evropë, nga Moravia dhe Polonia lindore deri në Ishujt britanikë. Arkeologët e quajnë këtë stil mjeti Lincombian-Ranisian-Jerzmanowician ose LRJ, sipas vendeve ku u identifikua për herë të parë.
Për të identifikuar se kush i bëri artefaktet, shkencëtarët gërmuan shpellën Ilsenhöhle pranë Ranis nga viti 2016 deri në vitin 2022. Kur shpella u zbulua në vitet 1930, u gjetën dhe u analizuan vetëm mjete. Këtë herë ishte e mundur të gërmohej më thellë dhe më sistematikisht dhe u gjetën fosile njerëzore.
“Sfida ishte të gërmoheshin tetë metra material nga lart poshtë, duke shpresuar se disa depozita mbetën pas sondazhit të viteve 1930,” tha bashkautori i studimit Marcel Weiss, një studiues pranë Universitetit Friedrich-Alexander të Erlangen-Nurnberg dhe Institutit për antropologji evolucionare Max Planck.
“Ne ishim me fat që gjetëm një shkëmb 1.7 metra të trashë që eksploruesit e mëparshëm e kishin humbur. Pasi e hoqëm manualisht atë shkëmb, më në fund zbuluam shtresa të LRJ dhe madje gjetëm fosile njerëzore,” thotë Weiss.
Megjithatë, mbetjet njerëzore nuk njiheshin menjëherë midis qindra fragmenteve të kockave të gjetura gjatë gërmimeve gjashtëvjeçare. Vetëm më vonë ekipi hulumtues e kuptoi përfundimisht se shtresat e sedimentit që përmbanin veglat prej guri LRJ përfshinin edhe mbetje njerëzore.