Rreth 30 për qind e njerëzve kanë depresion rezistues ndaj trajtimit.
Këta janë njerëz që vazhdojnë të vuajnë thellë pavarësisht përpjekjeve të shumta për të gjetur një kurë të përshtatshme.
Depresioni është një gjendje mendore, një çrregullim humori, i cili është krejt i ndryshëm nga luhatjet e zakonshme të humorit dhe reagimet ndaj stresit të përditshëm.
Depresioni është afatgjatë dhe ndonjëherë është një sfidë e vërtetë për të gjetur terapinë e duhur për pacientin.
Bazuar në një kombinim të metodave – imazhe të trurit dhe inteligjencës artificiale, hulumtimi i ri në revistën Nature Medicine zbulon gjashtë nëntipe ose “biotipe” të depresionit.
Depresioni rezistues ndaj trajtimit
Depresioni është një nga problemet më të zakonshme psikike në botën moderne. Tre deri në katër për qind e popullsisë së vendeve të industrializuara vuajnë nga depresioni, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
Supozohet gjithashtu se më shumë se dy të tretat e vetëvrasjeve janë rezultat i depresionit të rëndë dhe të patrajtuar ose të trajtuar pa sukses. Besohet se 30 deri në 40 për qind e njerëzve në depresion nuk përmirësohen pasi provojnë një nga terapitë.
Rreth 30 për qind e njerëzve kanë depresion rezistent ndaj trajtimit. Këta janë njerëz që vazhdojnë të vuajnë thellë pavarësisht përpjekjeve të shumta për të gjetur një kurë të përshtatshme.
Si të përcaktoni metodën më të mirë të trajtimit?
– Për momentin nuk ka teste që do të ndihmonin në përcaktimin e llojit të depresionit dhe terapisë që do të ishte më e përshtatshme për një formë të caktuar depresioni. Aktualisht, ne mbështetemi vetëm në atë që na thotë pacienti dhe në vëzhgimin e simptomave – thotë një nga autoret e studimit Dr. Leanne Williams, profesoreshë e psikiatrisë në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Stanford në Kaliforni.
Në një situatë të tillë pacienti merr një model trajtimi, nuk ka progres, ndaj kalon në një formë tjetër terapie, ndërkohë që gjendja përkeqësohet më tej. Kjo pikënisje ishte edhe motivi i studimit, në të cilin ekspertët përpiqen të zbulojnë terapinë e duhur për çdo pacient individual në mënyrën më të mirë dhe më të shpejtë të mundshme.
Gjashtë nëntipe biologjike të depresionit
Studiuesit e Shkollës së Mjekësisë të Universitetit Stanford e klasifikuan depresionin në gjashtë nëntipe biologjike: depresioni klinik, çrregullimi i ankthit të përgjithësuar, çrregullimi i panikut, ankthi social, çrregullimi obsesiv-kompulsiv dhe çrregullimi i stresit post-traumatik.
Ata përdorën imazhe funksionale të rezonancës magnetike për të matur aktivitetin e trurit dhe u fokusuan në rajonet e trurit që luajnë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e depresionit. Ndoshta aktiviteti i pjesëmarrësve, të cilët janë mesatarisht rreth 35 vjeç, është monitoruar gjatë testeve që shqyrtonin funksionimin e tyre njohës dhe emocional.
Një kombinim i terapisë së sjelljes dhe iliqet kundër depresionit
U përdorën të dhënat e 801 subjekteve me diagnozë depresioni ose ankthi dhe 137 personash që nuk vuanin nga depresioni. Rreth 250 pjesëmarrës në terapi të sjelljes, të cilët merrnin një nga tre antidepresantët më të përdorur: venlafaksin, escitalopram ose sertralin në të njëjtën kohë, u ekzaminuan rastësisht.
Biotipet e depresionit lidhen me ndryshimet në simptoma dhe performancën e detyrës. Pacientët me një nënlloj depresioni të karakterizuar nga aktiviteti i fortë i trurit në rajonet njohëse të trurit iu përgjigjën më së miri antidepresantit venlafaksin. Terapia e sjelljes më së shumti ndihmoi ata njerëz tek të cilët u regjistruan nivele më të larta të aktivitetit të trurit në gjendje pushimi.
Si të reduktoni stigmën?
Ekspertët që morën pjesë në këtë hulumtim inkurajojnë pacientët të kërkojnë trajtim dhe theksojnë se “ka progres të vazhdueshëm”, pasi ekipet shkencore punojnë për të gjetur formën më të mirë të terapisë për çdo pacient.
Ndjenjat e trishtimit dhe të dëshpërimit janë shoqëruesit më të zakonshëm të depresionit. Vërehet se këta persona nuk janë më të interesuar për aktivitetet që bënin më parë. Gjendja shpesh shoqërohet me një ndjenjë frike të paqartë (ankth), në rastet më të rënda personi humbet vullnetin për të jetuar dhe mendon për vetëvrasje.
Një nga qëllimet e këtij hulumtimi është zvogëlimi i nivelit të stigmës që shpesh shoqëron depresionin.
– Personat që trajtohen për depresion për një kohë të gjatë dhe në mënyra të ndryshme, kur asnjëra nga terapitë e ofruara nuk çon në përmirësim, mendojnë se faji është i tyre dhe se nuk po përpiqen sa duhet. Ky hulumtim shqyrton funksionet e trurit dhe mund të jetë një ndihmë e madhe në gjetjen e formës më të mirë të terapisë për çdo pacient në mënyrë sa më efikase – thotë Dr. Williams.
Studiuesit që nuk morën pjesë në këtë studim deklarojnë se kjo punë është një përparim, por gjithashtu shtojnë se ende nuk mund të jepen përfundime të sakta, sepse ekspertët nga Shkolla e Mjekësisë e Universitetit të Stanfordit ekzaminuan vetëm një formë psikoterapie dhe tre ilaçe.
Në kushte reale, mjekët duhet të bëjnë një zgjedhje bazuar në më shumë se 30 antidepresantë të ndryshëm.