Instalimi i një çipi në tru që mund t’i përkthejë mendimet tuaja në komanda kompjuterike mund të tingëllojë si fantazi, por për Noland Arbaugh është realitet.
Në janar 2024, tetë vjet pasi mbeti i paralizuar, 30-vjeçari Noland u bë personi i parë që iu implantua një pajisje e tillë nga kompania amerikane e neuroteknologjisë Neuralink.
Noland tha për BBC se ai i dinte rreziqet e asaj që po bënte, por “pavarësisht se çfarë ndodh, mirë apo keq, pjesëmarrja e tij do të ndihmojë të tjerët”.
“Dhe nëse ndodh diçka e keqe, e dija se do të mësonin diçka prej saj”, shtoi ai.
Noland mbeti i paralizuar nga supet poshtë pas një aksidenti zhytjeje në 2016. Lëndimet ishin aq të rënda saqë ai kishte frikë se nuk do të mund të studionte, punonte, madje as të luante.
“Ju nuk keni kontroll, nuk keni privatësi dhe kjo është e vështirë. Duhet të mësoni të vareni nga të tjerët për gjithçka,” tha ai.
Çipi Neuralink tani po përpiqet t’i rikthejë atij të paktën një pamje të pavarësisë duke e lejuar të kontrollojë kompjuterin me mendimet e tij.
Është një e ashtuquajtur ndërfaqe tru-kompjuter, e cila funksionon duke regjistruar impulse të vogla elektrike që ndodhin kur njerëzit mendojnë për lëvizjen dhe i përkthejnë ato në komanda digjitale, si lëvizja e kursorit në një ekran.
Ai thotë se pasi është zgjuar nga operacioni, ka mundur të kontrollojë menjëherë kursorin në ekran duke menduar të lëvizë gishtat.
“Sinqerisht, nuk dija çfarë të prisja, tingëllon si fantashkencë”, tha ai.
Por kur pa neuronet e tij që reagonin në ekran, i rrethuar nga punonjës entuziastë të Neuralink, ai kuptoi se vërtet mund të kontrollonte një kompjuter vetëm me mendimet e tij. Me kalimin e kohës, ai u bë gjithnjë e më i mirë dhe tani mund të luajë shah dhe video-lojëra.
“Unë jam rritur duke luajtur lojëra. Tani po i mposht miqtë e mi në lojëra, gjë që vërtet nuk duhet të jetë e mundur, por ja ku është”, thotë ai.
Noland është një shembull i fuqishëm se sa shumë kjo teknologji mund të ndryshojë jetën e dikujt, por gjithashtu ka të meta të mundshme.
Në një moment, një problem me çipin bëri që ai të humbiste plotësisht kontrollin e kompjuterit kur çipi u “shkëput” pjesërisht nga truri i tij.
Lidhja më vonë u riparua dhe u përmirësua më tej pasi inxhinierët rregulluan softuerin, por incidenti tregoi se ka ende kufizime, për të cilat ekspertët paralajmërojnë vazhdimisht.