Mos shikoni Kosovën, shikoni Republikën Srpska. Kështu sipas Nova-s serbe mund të interpretohet mesazhi që qeveria në Beograd e drejtuar nga Aleksandar Vuçiq ua ka dërguar dje qytetarëve të saj.
Përshëndetja e Ditës së Republika Srpska në kullën në Beograd mbi ujë, caktimi i fishekzjarreve të bashkërenduara në Banja Luka dhe Beograd, duke dërguar një delegacion serioz në festimin e Milorad Dodik, është një devijim klasik i vëmendjes nga debakli i plotë i politikës serbe në Kosova dhe zhvendosja e fokusit të qytetarëve në një histori “rezervë” që zgjon ndjenja kombëtare.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në të gjitha vitet e mëparshme “ruajtur” nga mbështetja e hapur për Milorad Dodik dhe urimet e tepruara për festën e Ditës së Republikës Srpska.
Për herë të parë, më 9 janar në orën 20:00 u organizuan fishekzjarre “të sinkronizuara” në Banja Luka dhe Beograd, dhe një mesazh urimi me rastin e Ditës së Republikës Srpska po “rrotullohej” në kullën në Beograd mbi ujë.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka dërguar një urim të përzemërt përmes Instagramit dhe ka dërguar një delegacion shumë më të fortë në Banja Llukë se në vitet e kaluara.
Në festën e Ditës së Republikës Srpska, u shfaqën ministri i Mbrojtjes dhe presidenti i SNS-së, Millosh Vuçeviq, ish-kryetari i Kuvendit Popullor, Vladimir Orliq, ministrat Danica Grujiçiq dhe Nikola Selakoviç… Në mesin e të ftuarve ishte edhe ish-drejtori i BIA-s dhe së fundi senatori i Republikës Srpska. Aleksandar Vulin.
Ndryshe nga viti i kaluar, në delegacion nuk ishte kreu i SPS-së dhe ministri i Jashtëm, Ivica Daçiq.
Festimi i Ditës së Republikës Srpska prej vitesh është trajtuar si një provokim i qartë për vetë BeH-në, por edhe për Perëndimin, i cili e konsideron këtë festë jokushtetuese.
Kjo është arsyeja pse nuk është për t’u habitur që ndaj këtij veprimi të sinkronizuar të Beogradit dhe Banjalukës reagoi menjëherë zëdhënësi i BE-së Peter Stano, i cili tha se të gjitha aktivitetet kundër integritetit të BeH do të kenë pasoja dhe vuri në dukje se Serbia gjithashtu pritet ta shohë BeH-në si një shtet i vetëm, i bashkuar dhe sovran. Përndryshe, vendi ynë tashmë pothuajse inekzistent drejt BE-së do të pengohet.
Pse i duhen Vuçiqit të gjitha këto?
Kjo mbështetje më aktive e Serbisë për Republikën Srpska mund të interpretohet si pjesë e nevojave të brendshme, për të larguar vëmendjen nga problemet aktuale paszgjedhore, dhe veçanërisht nga debakli i plotë i politikës kosovare nga Aleksandar Vuçiq.
Së fundmi është shënuar me pranimin e targave të Kosovës, RKS. Edhe pse kemi pasur bllokada të kalimeve administrative pikërisht për shkak të targave, dhe Vuçiq ka thënë në disa raste se nuk do të dorëzohet kurrë.
Duke marrë parasysh vendimin e Qeverisë së Serbisë që automjetet me targa RKS mund të “lundrojnë” lirshëm në Serbi, këto pretendime të Vuçiqit rezultuan të pasakta. Veç kësaj, vetëm serbët nga veriu kanë mbetur me viza, ata janë të vetmit që nuk mund të udhëtojnë në Evropë pa to dhe tani do të tarifohen edhe për energjinë elektrike, për herë të parë pas më shumë se një dekade.
Është një nënvlerësim të thuhet se qytetarët janë të zhgënjyer, përfshirë ata në Serbinë qendrore, e veçanërisht ata në Kosovë. Kjo është arsyeja pse ata me ndjenja kombëtare të lënduara kanë nevojë për një nxitje të re. Dhe çfarë tjetër mund ta zëvendësojë Kosovën, përveç Republika Srpska?
“Lëvizjet e Serbisë në vitet e fundit, veçanërisht këto pak në fund të vitit 2023, çuan në atë që Ursula von der Leyen e quajti njohje de facto të Kosovës. Një vit më parë, çështja e targave pothuajse çoi në luftë, dhe tani befas nuk është problem të hysh në Serbi edhe pa afishe. Një politikë e tillë mund të jetë për përdorim të brendshëm, por lë pasoja për rajonin. Por nuk jam i befasuar nga Dodiku apo Vuçiqi, më habit Perëndimi që lejoi që gjërat të shkojnë shumë larg”, vlerëson për Nova Aleksandar Popov nga Qendra për Rajonalizëm.
Sipas Popov, edhe pse presidenti i Serbisë shpesh flet për respektimin e Marrëveshjes së Dejtonit dhe të gjithë Bosnje-Hercegovinës, disa lëvizje të caktuara tregojnë padiskutim se lidershipi shtetëror nuk ka asgjë kundër deklaratave dhe shprehjes “bota serbe”.
“Keni deklarata të Vulin nga periudha kur ishte ministër i cili në mënyrë aktive fliste për botën serbe. Këtë nuk e thashë unë, por një përfaqësues i qeverisë, deklaratat e të cilit askush nuk ia mbrojti. Kryeministrja Ana Brnabiq nuk e qortoi, as nuk tha se ky nuk është qëndrim zyrtar i Qeverisë së Serbisë”, thotë Popov
“Serbia shpesh punon në të mirë të vetes dhe së fundmi po merr përmasa të mëdha. Është e qartë se lidershipi serb nuk i merr më parasysh pasojat e lëvizjeve të caktuara. Duke e mbështetur Milorad Dodik, lidershipi serb në mënyrë indirekte po mbështet shpërbërjen e Bosnjë-Hercegovinës, pra një krizë të re në Ballkan”, përfundon Popov.
Presidenti serb, i cili ishte “gjilpëra goditëse” e progresistëve gjatë fushatës, thuajse gjithmonë u shfaq së bashku me presidentin e Republikës Srpska, Milorad Dodik. Ata vizituan stadiumet, rrugët dhe kantieret së bashku, megjithëse nuk ishte gjithmonë e qartë se cili ishte roli specifik i Dodikut gjatë hapjes së stadiumit në Zajeçar apo gjatë turneut në rrugët në Serbi.