STRASBURG – Ballkani Perëndimor është i prekur fuqishëm nga pasojat negative të luftës në Ukrainë, e cila ndryshoi ndjeshëm kontekstin e Politikave të Përbashkëta për Punë të Jashtme dhe Siguri (CFSP), thuhet në rezolutën e miratuar nga Parlamenti Evropian në seancën plenare të mbajtur më 18 janar.
Me 407 vota pro, 92 vota kundër dhe 142 abstenime, deputetët miratuan rezolutën bazuar në raportin vjetor për zbatimin e politikës së përbashkët të jashtme dhe të sigurisë për vitin 2022, të hartuar nga David McAllister, kryetar i Komitetit për Punë të Jashtme (AFET).
Parlamenti Evropian theksoi kërcënimin e paraqitur nga “agresioni i pajustifikuar ushtarak i Federatës Ruse kundër Ukrainës” për sigurinë evropiane dhe globale, i cili “ndryshoi ndjeshëm kontekstin gjeopolitik të politikës së përbashkët për punë të jashtme dhe të sigurisë së BE-së (CFSP)”. Lufta në Ukrainë thuhet se ka shkatërruar dhe ka shkaktuar vuajtje të madhe, duke përkeqësuar pasigurinë ekonomike dhe ushqimore, si dhe krizat energjetike dhe klimatike në shumë vende të botës.
Lufta në Ukrainë paraqet një kërcënim për stabilitetin e shumë vendeve anëtare të BE-së, si dhe të vendeve fqinje. Në këtë kontekst, rezoluta thekson veçanërisht vendet e Ballkanit Perëndimor dhe Partneritetin Lindor, të cilat “kanë nevojë për zgjidhje paqësore të konflikteve, përmirësim të stabilitetit dhe sigurisë dhe rritje të bashkëpunimit të ndërsjellë”.
Në pjesën e rezolutës që i referohet Serbisë, anëtarët e PE shprehën keqardhjen e tyre për nivelin e ulët të vazhdueshëm të bashkërendimit me CFSP-në, veçanërisht në lidhje me luftën në Ukrainë. Ata theksuan “rëndësinë e bashkërendimit të plotë të vendeve të Ballkanit Perëndimor me politikën e jashtme dhe të sigurisë së BE-së, veçanërisht politikën e saj të sanksioneve kundër vendeve të treta”.
Parlamenti Evropian “përsërit qëndrimin e tij se kapitujt e mëtejshëm të negociatave duhet të hapen vetëm kur Serbia të forcojë angazhimin e saj për reforma në fushat e demokracisë dhe sundimit të ligjit dhe të demonstrojë bashkërendim të plotë me CFSP-në” dhe “sjell ndër mend se Serbia, si një vend që lufton drejt integrimit evropian, duhet t’u përmbahet vlerave dhe të drejtave të përbashkëta të BE-së”, thuhet në rezolutë.
Rezoluta mirëpriti dhënien e statusit të kandidatit për Bosnje-Hercegovinën dhe u kërkoi akterëve politikë të tregojnë përkushtim drejt zbatimit të reformave të nevojshme dhe përmbushjes së 14 prioriteteve kryesore në rrugën e vendit drejt BE-së. Parlamenti Evropian gjithashtu i bëri thirrje Komisionit dhe EEAS (Shërbimi i Veprimit të Jashtëm Europian) “të ndihmojnë Bosnjën dhe Hercegovinën në zbatimin e shpejtë të prioriteteve kryesore dhe të parandalojë kthimin prapa të politikave nacionaliste të së kaluarës”.
U miratua gjithashtu një amendament i cili dënon retorikën dhe veprimet separatiste në Bosnje dhe Hercegovinë, duke përfshirë festimet e festave kombëtare të shpallura antikushtetuese nga Gjykata Kushtetuese. I njëjti paragraf propozon sanksione të synuara kundër Milorad Dodik dhe zyrtarëve të tjerë të rangut të lartë të Republikës Serbe dhe zyrtarëve të vendeve të treta “që ofrojnë mbështetje politike dhe materiale për politikat separatiste”.
Është miratuar amendamenti që mirëpret kërkesën e Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe amendamenti që bën thirrje që 5 shtetet anëtare të cilat nuk e njohin pavarësinë e Kosovës ta bëjnë këtë dhe theksohet “nevoja urgjente që procesi i dialogut Prishtinë-Beograd të udhëhequr nga BE-ja të intensifikohet me objektivin e normalizimit të marrëdhënieve dypalëshe mbi bazën e njohjes reciproke”.
Parlamenti Evropian mirëpriti gjithashtu fillimin e negociatave të anëtarësimit të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut dhe u kërkoi “të gjitha palëve përkatëse të ndjekin hapat e nevojshëm për të mundësuar përparimin e shpejtë të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut”. Rezoluta riafirmoi mbështetjen e PE për të ardhmen evropiane të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe u bëri thirrje vendeve anëtare “të ripërtërijnë angazhimin e tyre ndaj zgjerimit duke përmbushur angazhimet e BE-së ndaj vendeve të Ballkanit Perëndimor”.
Rezoluta theksoi nevojën për një “strategji komunikimi më aktive dhe efektive” për të promovuar përfitimet e zgjerimit dhe marrëdhëniet midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor./ European Western Balkans