Pandemia e COVID-19 rriti ndërgjegjësimin tonë për përhapjen e viruseve respiratore dhe rëndësinë e parandalimit të transmetimit. Megjithatë, ende ka paqartësi për sa kohë individët mbeten infektues pas prekjes nga një virus dhe kur është e sigurt të ktheheni në aktivitetet e përditshme.
Ftohja e zakonshme, një sëmundje e lehtë e traktit të sipërm respirator, shkaktohet nga viruse të ndryshme si rinovirusi dhe adenovirusi. Ajo përhapet nëpërmjet ajrit dhe kontaktit të afërt, me simptoma si teshtima, bllokim hundësh dhe fyt i thatë. Mund të jeni infektues deri një ditë para se simptomat të shfaqen dhe më infektues në 24-48 orët e para pas fillimit të tyre. Përdorimi i maskës për rreth pesë deri në gjashtë ditë pas shfaqjes së simptomave mund të ndihmojë në mbrojtjen e të tjerëve.
Gripi, i shkaktuar nga viruset e influencës A dhe B, përhapet nëpërmjet piklave gjatë kollitjes, teshtimës ose të folurit. Simptomat përfshijnë temperaturë, ethe, dhimbje fyti dhe lodhje. Ashtu si ftohja, gripi është infektues deri një ditë para se simptomat të shfaqen dhe më infektues në dy ditët e para. Nga dita e tretë ose e katërt, shkarkimi i virusit pakësohet, por masat parandaluese si maskimi mbeten të këshillueshme. Vaksinat kundër gripit zvogëlojnë sëmundjen e rëndë, megjithëse ndikimi i tyre në ngjitshmëri mbetet i paqartë. Ilaçe antivirale, si Tamiflu, mund të shkurtojnë kohëzgjatjen e simptomave dhe ndoshta të pakësojnë transmetimin viral.
RSV është një virus shumë infektues që shkakton simptoma të ngjashme me ftohjen dhe prodhim të shtuar të mukozës. Ai përhapet nëpërmjet piklave, kontaktit të drejtpërdrejtë ose sipërfaqeve të kontaminuara. Mund të jeni infektues një deri në dy ditë para simptomave dhe zakonisht mbeteni të tillë për tre deri në tetë ditë. Për ata me sistem imunitar të dobësuar, RSV mund të zgjasë për javë të tëra. Efekti i vaksinës së re ndaj RSV në ngjitshmëri ende nuk kuptohet plotësisht.
COVID-19 ka një transmetueshmëri të lartë, me simptoma që variojnë nga të lehta deri te të rënda. Virusi përhapet nëpërmjet piklave dhe grimcave të vogla. Njerëzit janë infektues deri në 24 orë para simptomave dhe më infektues një deri në dy ditë pas shfaqjes së tyre. Ata me raste të lehta duhet të qëndrojnë në shtëpi derisa simptomat të përmirësohen dhe temperatura të mos jetë e pranishme për 24 orë pa ilaçe. Masat si maskimi dhe ventilimi janë kritike për pesë ditë pasi simptomat lehtësohen. Vaksinimi dhe ilaçet antivirale si Paxlovid mund të zvogëlojnë ashpërsinë e simptomave dhe shkarkimin viral.
Të kuptuarit e kohës së ngjitshmërisë dhe marrja e masave si përdorimi i maskave, praktikat e higjienës dhe qëndrimi në shtëpi kur jeni të sëmurë mund të ndihmojnë në parandalimin e përhapjes së këtyre viruseve dhe mbrojtjen e popullatave të cenueshme. / Everyday Health