Udhëheqësit perëndimorë nuk duhet të tremben nga kërcënimet e Kremlinit për përshkallëzim bërthamor, tha të shtunën kreu i CIA-s, mes një debati nëse raketat anglo-franceze Storm Shadow duhet të përdoren brenda Rusisë.
Bill Burns, gjatë një vizite në Londër së bashku me kreun e MI6, tha se SHBA-ja e ka shuar një frikë të mëparshme bërthamore ruse në vjeshtën e vitit 2022, duke demonstruar se kërcënimet nga Moska nuk duhet të merren gjithmonë fjalë për fjalë.
“Putini është një bullizues. Ai do të vazhdojë të kërcënojë herë pas here”, tha Burns. “Ne nuk mund të lejojmë që të trembemi nga ajo kërcitje e shpatës … duhet të jemi të ndërgjegjshëm për të. SHBA ka ofruar mbështetje të madhe për Ukrainën dhe jam i sigurt se presidenti do të shqyrtojë mënyra të tjera në të cilat ne mund t’i mbështesim ata”.
Drejtori i CIA-s tha gjithashtu se SHBA po punon shumë për propozime të reja për një armëpushim në Gaza me “tekste dhe formula kreative” të reja. Një plan i ri, duke u hartuar me ndihmën e ndërmjetësve nga Katari dhe Egjipti, do të dalë, shpreson ai, “për disa ditë”.
Megjithatë, është e paqartë, shtoi Burns, nëse Benjamin Netanyahu, kryeministri izraelit dhe shefi i Hamasit, Yahya Sinwar, janë të gatshëm të arrinin një marrëveshje. Është një çështje e vullnetit politik, ai tha: “Nëse liderët nga të dyja palët e kuptojnë apo jo se mjafton dhe se ka ardhur koha që më në fund t’i bëjmë disa zgjedhje të vështira”.
Në Ukrainë, shefi veteran i spiunazhit u pyet nëse ka shumë nervozizëm në Washington dhe kryeqytetet e tjera perëndimore për rrezikun e përshkallëzimit të luftës duke dhënë leje që të përdoren brenda Rusisë raketat Storm Shadow, me rreze të paktën 190 milje.
“Askush prej nesh nuk duhet t’i marrë lehtë rreziqet e përshkallëzimit”, i tha Burns një audiencë në një ngjarje të Financial Times në Londër – dhe tha se në të vërtetë kishte një besim brenda CIA-s se Rusia mund të përdorte armë taktike bërthamore në fushën e betejës në Ukrainë në vitin e parë të luftës.
“Kishte një moment në vjeshtën e vitit 2022 kur mendoj se ekzistonte një rrezik i vërtetë i përdorimit të mundshëm të armëve bërthamore taktike”, tha Burns, por ai beson se shqetësime të tilla nuk duheshin marrë shumë seriozisht. “Unë kurrë nuk kam menduar ne duhet të trembemi në mënyrë të panevojshme nga kjo,” shtoi ai.
Në atë kohë, trupat ruse ishin shtyrë prapa në Ukrainën veriore dhe e kishin braktisur Khersonin në jug, duke nxitur një besim se Rusia mund të kërkonte të përdorte një armë bërthamore nëse do të kishte trazirë. Në çdo rast, vija e frontit u stabilizua menjëherë më pas.
Burns tha se Joe Biden, presidenti i SHBA-së, e ka dërguar atë për t’ia përcjellë një paralajmërim të drejtpërdrejtë Sergey Naryshkin, kreut të shërbimit të jashtëm rus të inteligjencës, në një takim në Turqi në nëntor 2022 “për t’ia bërë shumë të qartë se cilat do të ishin pasojat e këtij lloji të përshkallëzimit”.
Deri më tani, Shtëpia e Bardhë ka qenë veçanërisht në mëdyshje në lidhje me lejimin e përdorimit të Storm Shadow dhe raketave të tjera me rreze të gjatë veprimi brenda Rusisë, të tilla si Atacms të prodhuara në SHBA, pavarësisht lutjeve të përsëritura nga presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskiy, duke përfshirë një të fundit të premten.
Burns shprehu shqetësimin se Irani po shqyrton nëse do ta furnizonte Rusinë me raketa balistike, por nuk do të konfirmonte nëse CIA besonte se e ka bërë këtë. Do të ishte një “përshkallëzim dramatik” i marrëdhënieve mes dy vendeve; Teherani deri më tani e ka furnizuar Rusinë vetëm me dronë më pak efektivë për t’i përdorur në Ukrainë.
Burns dhe homologu i tij britanik, shefi i MI6, Sir Richard Moore, nuk ishin shfaqur kurrë në publik së bashku përpara paraqitjes befasuese në ngjarjen në Kenwood House të Londrës në Hampstead. Siguria e rreptë bëri që anëtarëve të audiencës t’u thuhej vetëm 15 minuta përpara se kush do të shfaqej.
Moore tha se ka shqetësime se spiunët rusë po bëheshin gjithnjë e më të pamatur në Mbretërinë e Bashkuar, Europë dhe gjetkë, ndërsa lufta në Ukrainë vazhdon. “Unë mendoj se shërbimet e inteligjencës ruse janë bërë pak të egra, sinqerisht”, tha shefi britanik i inteligjencës.