Qeveria federale i ka llogaritur shumë negativisht perspektivat e AHV. Mosha e daljes në pension për burrat tani është gjithashtu për diskutim në debat.
Sipas grave të PS-së dhe të Gjelbërve, rritja e moshës së pensionit për gratë nga 64 në 65, e cila u votua në vitin 2022, duhet të hidhet sërish në votim. Elektorati e miratoi rritjen me një shumicë të ngushtë prej 50.6 për qind. Gjithashtu, u miratua qartë një nen kushtetues për rritjen e TVSH-së në favor të AHV-së. Të dy propozimet ishin të lidhura: dështimi i njërit prej propozimeve do të kishte penguar të gjithë reformën.
Arsyeja e kërkesës së ripërtërirë për votim është një gabim masiv llogaritës nga qeveria federale në parashikimet e saj për financat e AHV. Ndaj gratë e PS-së publikuan ankesën e tyre të premten dhe po kundërshtojnë votimin për moshën e daljes në pension. Pyetja kryesore është nëse do të duhet të përsëritet edhe votimi për TVSH-në. Nëse është kështu, mund të ketë komplikime të konsiderueshme, pasi kjo pjesë e reformës është tashmë në fuqi. Shfuqizimi mund të çojë edhe në kërkesa për shlyerje.
Gratë e PS-së sugjerojnë që Këshilli Federal të paraqesë një propozim të ri në Parlament, i cili nuk duhet të përfshijë domosdoshmërisht një rritje të moshës së pensionit për gratë. Një ulje e moshës së pensionit për burrat në 64 vjeç ose një amendament kushtetues që heq lidhjen midis TVSH-së dhe moshës së pensionit do të ishin alternativa të mundshme.
Ekspertët juridikë besojnë se është e mundur të sfidohet vetëm vota për rritjen e moshës së pensionit për gratë, siç shkruajnë gazetat Tamedia. Profesori i së drejtës kushtetuese Markus Schefer nuk sheh asnjë pengesë thelbësore. Megjithatë, pasojat për TVSH-në do të mbeten të diskutueshme.
Sipas profesorit të së drejtës kushtetuese të Bernës, Markus Kern, Gjykata Federale do të duhet të marrë në konsideratë të gjithë paketën, përfshirë TVSH-në, kur peshon interesat. Nëse votimi anulohet, TVSH-ja më e lartë nuk mund të mbetet në fuqi derisa të merret një vendim i ri.
Gratë e PS-së argumentojnë në denoncimin e tyre se elektorati ishte keqinformuar. Llogaritjet e Zyrës Federale të Sigurimeve Shoqërore, të cilat formuan bazën e dokumenteve të votimit, u bazuan në parashikime të pasakta. Kjo i lajthi votuesit dhe bëri që ata të miratonin një reformë që përfundimisht e përkeqësoi AHV-në.
Gratë e PS-së depozituan ankesën e tyre në kantonin Neuchâtel, ndërsa të Gjelbrit në kantonet e Gjenevës dhe Cyrihut. Qeveritë përkatëse kantonale kanë tani dhjetë ditë për të marrë vendimin e tyre përpara se të thirret Gjykata Federale, e cila duhet të vendosë brenda 30 ditëve./20minuten