Vendimi i Donald Trumpit që izolacionisti i rryer JD Vance të jetë kandidat i republikanëve për zëvendëspresident ka çimentuar frikën e Evropës se një mandat i dytë i Trump do të reduktonte ndjeshëm lidhjet e sigurisë transatlantike, do të rrisë taksat dhe do të ndërpresë mbështetjen vendimtare të SHBA-së për Ukrainën.
Vance ka hedhur poshtë garancitë e sigurisë së SHBA-së si patericë që i ka lejuar Evropës “të injorojë sigurinë e saj” dhe ka argumentuar se ndihma e SHBA-së për Ukrainën është e panevojshme, shkruan “Financial Times”.
Zgjedhja e 39-vjeçarit nga Trump ka intensifikuar shqetësimet e aleatëve amerikanë se ai synon të drejtojë administratën proteksioniste “Së pari Amerika”, me implikime të mëdha për mbrojtjen dhe sigurinë ekonomike të Evropës, përcjell gazeta online Reporteri.net.
“Nëse Trump zgjidhet dhe vazhdon me politikën e preferuar nga Vance, ai mund të shpallë shfuqizimin e NATO-s ose udhëheqjen e SHBA-së për të, të paktën”, tha Rob Johnson, i cili së fundmi u largua nga posti i drejtorit të njësisë së Ministrisë së Mbrojtjes së Mbretërisë së Bashkuar që merret me vlerësimin e forcës ushtarake të vendit.
“Ky do të ishte sinjali për Rusinë që të rigjenerojë fuqinë e saj gjatë një dekade me Kinën dhe të aplikojë më shumë presion kundër NATO-s,” shtoi ai. “Ne po hyjmë në periudhë shumë të errët.”
Udhëheqja e Trump në sondazhe përpara zgjedhjeve të nëntorit dhe performanca e dobët e presidentit aktual Joe Biden në debatin e tyre të parë televiziv kanë shqetësuar tashmë kryeqytetet evropiane që kanë frikë se republikani do të kthehet në Shtëpinë e Bardhë.
Duke reaguar ndaj nominimit të Vance si zëvendëspresident i mundshëm i Trumpit, Guy Verhofstadt, anëtar i parlamentit evropian dhe ish-kryeministër belg, postoi në X se do të kishte “më shumë shampanjë në Kremlin”. “A po përgatiten ende Evropa dhe Mbretëria e Bashkuar apo po rregullojnë karriget në Titanic?”
Në një shenjë tjetër të mundshme të tensioneve transatlantike, Vance sugjeroi në një fjalim javën e kaluar se MB nën qeverinë e saj të re të laburistëve mund të bëhej një “shtet islamik”.
Duke iu referuar një diskutimi për atë që do të ishte “shteti i parë vërtet islamik që do të merrte një armë bërthamore”, ai përmendi Pakistanin dhe Iranin dhe më pas shtoi: “Ndoshta është në fakt Mbretëria e Bashkuar, pasi laburistët sapo morën pushtetin.” Trump pretendoi këtë vit se Londra ishte bërë “e panjohshme” sepse kishte “hapur dyert për xhihadin”, duke iu referuar protestave pro-palestineze.
Rreth 6.5 për qind e popullsisë së MB është myslimane. Zëvendëskryeministrja britanike Angela Rayner tha të martën se ajo nuk “e njeh” qëndrimin e Vance për Britaninë nën qeverinë e re laburiste, duke shtuar se ajo ishte “e interesuar… të punojë me aleatët tanë ndërkombëtarë”, përcjell gazeta online Reporteri.net.
Në një intervistë vitin e kaluar, Olaf Scholz, kancelari gjerman, vlerësoi kujtimet e Vance “Hillbilly Elegy”, duke thënë se e kishin përlotur.
Por ai shtoi se ishte “tragjike” që një “kundërshtar i vetëshpallur konservator i Donald Trump, i cili analizon kaq thellë padrejtësitë e shoqërisë amerikane”, ishte “shndërruar në një avokat kaq të zjarrtë të këtij populisti të djathtë, vetëm për të fituar mbështetjen e tij dhe për t’u bërë vetë senator”.
Në mënyrë më të gjerë, shumë zyrtarë evropianë shqetësohen se Trump do të përdorte një mandat të dytë për të vendosur tarifa të përgjithshme mbi importet që do të dëmtonin ekonominë e BE-së dhe janë gjithashtu të shqetësuar për ndikimin e politikave të tij mbi aleancën e NATO-s dhe luftën në Ukrainë, përcjell gazeta online Reporteri.net.
Nils Schmid, zëdhënësi për çështjet e jashtme i Socialdemokratëve në pushtet në Gjermani, e përshkroi Vance si “më radikal se Trump në dëshirën e tij për të pezulluar të gjithë ndihmën ushtarake të mëtejshme të SHBA për Ukrainën”.
“Në këtë aspekt ai është më izolacionist se Trump”, tha Schmid.
SHBA ra dakord të dërgojë një sistem shtesë të mbrojtjes ajrore Patriot në Kiev këtë muaj pasi vendi kërkoi burime për të zmbrapsur bombardimet pothuajse ditore ruse ndaj objektivave civile dhe infrastrukturës kritike.
Por Vance ka kërkuar vazhdimisht që Ukraina të dorëzojë territor për të përfunduar luftën, duke argumentuar se një zgjidhje e tillë do të ishte në interesin më të mirë të Uashingtonit.
