Për shkak të situatës së brishtë të sigurisë, trupat paqeruajtëse të NATO-s në Kosovë kanë “katërfishuar praninë në Veri të Kosovës dhe trefishuar numrin e patrullave”, ka thënë një intervistë për Albanian Post komandanti, Özkan Ulutaş.
Ai udhëheqjen e KFOR-it e mori pas ngjarjes së 24 shtatorit, kur një grup terrorist nga Serbia kreu sulm terrorist në Kosovë dhe vrau një rreshter policie.
Aktualisht, “situata në terren është e qetë, por e brishtë”, thotë Ulutas.
Katërfishimi i prezencës në Veri mund të jetë vetëm fazë fillestare, sepse në rast se siguria e Kosovës do të cenohet, rritje të personelit do të ketë sërish, pohon Ultas.
“Misioni ynë në Kosovë ka qenë gjithmonë i bazuar në kushte dhe jo i kalendarizuar, që do të thotë se çdo ndryshim në numrin e personelit do të bazohet në vlerësimin e kushteve në terren pasuar me vendim të Këshillit të Atlantikut të Veriut”.
Intervista e plotë:
Komandant Ulutas, e dimë që detyrën e komandantit të KFOR-it e pranuat në një periudhë kur tensionet mes Kosovës dhe Serbisë ishin në nivel të lartë. Cili ishte këndvështrimi i juaj për situatën nga ato ditë fillestare dhe deri tani?
Ulutaş: Në përgjithësi, situata në terren është e qetë, por e brishtë. Ne po ndjekim nga afër çdo zhvillim të rëndësishëm të sigurisë. KFOR-i është i fokusuar në zbatimin e plotë, të përditshëm dhe të paanshëm të mandatit të tij të OKB-së – bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, të vitit 1999 – për të siguruar një mjedis të sigurt dhe të sigurt për të gjithë njerëzit që jetojnë në Kosovë dhe lirinë e lëvizjes.
Pas një rritjeje të tensioneve në muajt e fundit, NATO ka vendosur 1 mijë trupa shtesë dhe forca të blinduara më të rënda. Ne kemi katërfishuar praninë e KFOR-it në Veri të Kosovës dhe kemi trefishuar numrin e patrullave, duke përfshirë edhe përgjatë vijës kufitare administrative.
Këto janë hapa të kujdesshëm për të siguruar që misioni i KFOR-it të ketë burimet e nevojshme. Ne kemi një qëndrim të shkathët dhe fleksibil në të gjithë Kosovën që na lejon t’i përgjigjemi çdo skenari, në respekt të plotë të mandatit tonë të OKB-së.
KFOR-i vazhdon të operojë si reaguesi i tretë i sigurisë, pas Policisë së Kosovës dhe Misionit të BE-së për Sundimin e Ligjit (EULEX), me të cilët ne bashkëpunojmë ngushtë në baza të rregullta.
NATO ka një angazhim afatgjatë për promovimin e sigurisë dhe stabilitetit në Ballkanin Perëndimor dhe ky angazhim është riafirmuar fuqishëm nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, gjatë udhëtimit të tij të fundit në rajon në nëntor.
Më 24 shtator një grup i madh terroristësh u futën nga Serbia për të sulmuar policinë e Kosovës. Fatmirësisht plani i tyre dështoi në tentativë dhe nuk u realizua i plotë, por nga sa u pa më vonë, një numër të madh armësh terroristët kishin futur nga kufiri. Ka pasur edhe paralajmërime se po bartën armë të sasive të mëdha dhe po përdoren edhe manastiret. Si u bë që i iku KFOR-it gjithë ai armatim pa e kapur?
Ulutaş:Ne i marrim shumë seriozisht këto ngjarje të fundit dhe sulmet e mëparshme ndaj trupave të NATO-s. Këto janë të papranueshme dhe autorët duhet të mbajnë përgjegjësi. KFOR-i nuk është një organizatë e zbatimit të ligjit. Ne u kemi kërkuar autoriteteve përkatëse në Kosovë dhe Serbi që të kryejnë hetimet e nevojshme ligjore për të vërtetuar faktet dhe për të sjellë përgjegjësit para drejtësisë.
Të gjitha këto pika u shprehën shumë qartë edhe nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg gjatë udhëtimit të tij në rajon këtë nëntor.
Në çfarë kapacitetesh është aktualisht KFOR-i dhe cilat janë detyrat pas 24 shtatorit?
Ulutaş:NATO ka dislokuar forca shtesë rezervë me kapacitete shtesë në Kosovë, pas tensioneve të fundit, për të mbrojtur më mirë trupat e KFOR-it dhe për të penguar çdo aktivitet të mëtejshëm. Fuqia e misionit tonë është aktualisht prej rreth 5,000 trupash, me kontribute nga 27 vende nga aleatët dhe partnerët e NATO-s.
Mandati i KFOR-it është i qartë: të sigurojë një mjedis të sigurt dhe të sigurt për të gjithë njerëzit që jetojnë në Kosovë dhe lirinë e lëvizjes, në përputhje me mandatin e tij të OKB-së në çdo kohë dhe në mënyrë të paanshme.
Ne do të vazhdojmë përpjekjet tona për të parandaluar përshkallëzimin dhe jemi të gatshëm t’i përgjigjemi çdo sfide, duke përshtatur qëndrimin tonë sipas nevojës dhe duke vazhduar bashkëpunimin e ngushtë me Policinë e Kosovës dhe EULEX-in.
Siç tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s në një vizitë të fundit në Ballkanin Perëndimor, të gjithë duhet të tërhiqen nga sjelljet e tyre provokuese dhe agresionin ndaj njëri-tjetrit, për t’u kthyer në diplomaci dhe negociata.
Këtë duan njerëzit në rajon, ata duan një mjedis që të jetë paqësor dhe i begatë.
Çfarë bashkëpunimi keni me policinë e Kosovës dhe kush është përgjegjës për kufirin Serbi – Kosovë, KFOR-i, apo Policia e Kosovës?
Ulutaş:KFOR-i komunikon rregullisht dhe në mënyrë transparente me të gjitha palët e interesuara ndërkombëtare dhe vendore dhe unë e kam bërë prioritet timin për të nxitur komunikimin dhe koordinimin e bazuar në besim. Ne jemi në kontakt të ngushtë me shefin e mbrojtjes së Serbisë, si dhe me institucionet në Kosovë dhe organizatat e sigurisë së Kosovës. Kjo është e rëndësishme për të shmangur keqkuptimet, veçanërisht në kohë krize dhe kur tensionet janë të larta.
Trupat e KFOR-it po kryejnë patrullime në mbarë Kosovën, në përputhje me mandatin e tij të OKB-së. Patrulla të përbashkëta me Policinë e Kosovës dhe patrulla të sinkronizuara me Forcat e Armatosura të Serbisë gjithashtu janë planifikuar dhe kryer rregullisht, përgjatë vijës kufitare administrative.
Siç kam thënë, KFOR-i nuk është një organizatë e zbatimit të ligjit. KFOR-i vazhdon të operojë si reaguesi i tretë i sigurisë, pas Policisë së Kosovës dhe EULEX-it, respektivisht, me të cilët ne bashkëpunojmë ngushtë në baza të rregullta.
A ekziston rrezik që në Veri të kemi prapë një situatë të ngjashme si ajo e 24 shtatorit?
Ulutaş:Unë nuk do të spekuloj për ndonjë skenar të ardhshëm. Ne jemi duke monitoruar nga afër çdo zhvillim të rëndësishëm të sigurisë në rajon. KFOR-i ka një prani të shkathët, fleksibil dhe të dukshme në mbarë Kosovën. Ne mbetemi vigjilentë dhe të përqendruar me laser në zbatimin e përditshëm të misionit tonë të mandatuar nga OKB. Ne jemi të pajisur mirë dhe të gatshëm për të trajtuar çdo situatë që mund të ndikojë në mjedisin e sigurisë.
Cilat janë pritjet për vitin e ardhshëm, do ta zvogëloni personelin, apo do të duhet ta shtoni sërish?
Ulutaş: NATO është fuqishëm e përkushtuar për sigurinë në Kosovë dhe KFOR-i do të qëndrojë për aq kohë sa të jetë e nevojshme. Misioni ynë në Kosovë ka qenë gjithmonë i bazuar në kushte dhe jo i kalendarizuar, që do të thotë se çdo ndryshim në numrin e personelit do të bazohet në vlerësimin e kushteve në terren pasuar me vendim të Këshillit të Atlantikut të Veriut.
KFOR-i do të vazhdojë të krijojë kornizën e sigurisë për të mbështetur dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, i cili është mënyra e vetme për paqen dhe stabilitetin e qëndrueshëm për të mirën e të gjitha komuniteteve dhe për stabilitetin rajonal.