Rreth 60 vjet më parë, fizikani Enrico Fermi pyeti: “Ku janë të gjithë?” Megjithëse ka miliarda planetë potencialisht të banueshëm, jeta aliene mbetet e pakapshme. Shkencëtarët kanë ofruar arsye të ndryshme të çuditshme për këtë, që nga hapësira e pafund deri te ide më të pazakonta. Ja 12 shpjegime për Paradoksin e Fermit.
1. Universi i Gabuar
Një teori sugjeron se universi ynë mund të mos jetë ideal për jetën. Një studim i vitit 2024 propozon që Toka është një anomali e rrallë dhe universet e tjera në një multivers mund të kenë kushte më të mira për jetën. Kërkimi krahasoi normat e formimit të yjeve në universet e ndryshme dhe zbuloi se dendësia e energjisë së errët ndikon në krijimin e yjeve. Në universin tonë, vetëm 23% e materies shndërrohet në yje, që do të thotë më pak yje dhe planete për zhvillimin e jetës aliene, krahasuar me universet e tjera potencialisht më të favorshme.
2. Alienët nuk jetojnë në planetë
A mund të ekzistojë jeta aliene pa një planet? Një studim i vitit 2024 argumenton se disa koloni aliene mund të lulëzojnë në hapësirë, duke lundruar lirshëm pa pasur nevojë për një planet të banueshëm. Këto koloni do të duhet të përballen me sfida si rrezatimi kozmik dhe mungesa e burimeve. Studimi imagjinon një guaskë të madhe, transparente, që mbron koloninë duke ruajtur temperaturën dhe presionin përmes efektit serrë. Edhe pse e pamundur, kjo teori mund të shpjegojë mungesën e kontaktit alien, pasi atyre nuk u nevojitet një planet për të komunikuar.
3. Të fshehur në oqeane nëntokësore
Jeta mund të lulëzojë thellë nën sipërfaqet e hënave të akullta si Europa. Fizikani i NASA-s, Alan Stern, sugjeron se jeta aliene mund të ekzistojë në oqeane nën sipërfaqe, të mbrojtura nga kërcënime të jashtme si përplasjet ose stuhitë diellore. Këto mjedise të nëntokës do ta bënin të vështirë zbulimin e jetës me teleskopë. Meqenëse këto krijesa mund të mos jenë as të vetëdijshme për qiellin, është e pamundur që ato të na kontaktojnë. Misioni i ardhshëm Europa Clipper i NASA-s, që do të nisë në vitin 2030, synon të eksplorojë këto oqeane të fshehura.
4. Të bllokuar në super-Toka
Super-Tokat janë planete me masa deri në 10 herë më të mëdha se ajo e Tokës dhe, edhe pse mund të mbështesin jetën, ato gjithashtu kanë një pengesë kryesore: gravitetin. Një studim i vitit 2018 sugjeron se tërheqja gravitacionale e jashtëzakonshme në Super-Tokat do ta bënte udhëtimin në hapësirë tepër të vështirë. Shpejtësia e arratisjes në këto planete është shumë më e lartë se ajo e Tokës, duke e bërë pothuajse të pamundur që çdo civilizim alien të largohet nga planeti i tyre e të eksplorojë hapësirën.
5. Alienët janë robotë
Futuristi Seth Shostak sugjeron se shoqëritë aliene inteligjente mund të kenë evoluar në civilizime plotësisht robotike. Në vend që të kërkojmë forma jete si vetja jonë, mund të na duhet të kërkojmë makineri. Ai argumenton se, sapo një civilizim shpik teknologji si radioja, ai ka të ngjarë të zëvendësohet shpejt nga makineritë. Këto makineri mund të jenë më të interesuara për mjedise të pasura me energji, si qendrat e galaktikave, në vend të planetëve të banueshëm. Prandaj, në vend që të kërkojmë jetë biologjike, mund të përqendrohemi në gjetjen e jetës artificiale.
6. Kemi humbur shenjat
Psikologët kanë vënë në dukje se idetë tona të parapërgatitura për alienët mund të kufizojnë aftësinë tonë për t’i zbuluar ata. Një studim i kryer në vitin 2024 tregoi se kur njerëzit u kërkua të kërkonin struktura aliene në imazhe planetare, ata humbën një figurë të fshehur, një burrë me kostum gorille. Kjo tregon se si imagjinata jonë mund të kufizojë kërkimin për jetë jashtëtokësore. Alienët mund të mos duken aspak siç presim dhe mund t’i injorojmë sepse nuk i njohim në formën e tyre të duhur.
7. Njerëzit shkatërrojnë jetën
Fizikani teorik Alexander Berezin paralajmëron se çdo civilizim i aftë për udhëtim ndëryjor ka të ngjarë të jetë në një rrugë zgjerimi që mund të shkatërrojë pa dashje forma të tjera jete. Ashtu si njerëzit kanë zhdukur specie gjatë zgjerimit tonë, një civilizim alien i avancuar mund të bëjë të njëjtën gjë. Ata mund të mos e vënë re, ashtu siç ne nuk i njohim gjithmonë format më të vogla të jetës ndërsa ndërtojmë dhe zgjerohemi.
8. Ndryshimet klimatike i zhdukën ata
Civilizimet aliene mund të kenë përjetuar kolaps mjedisor për shkak të të njëjtave probleme që përballemi sot: shterimi i burimeve dhe ndryshimet klimatike. Astrofizikani Adam Frank kreu simulime mbi mënyrën se si civilizimet aliene mund të shemben nëse nuk menaxhojnë burimet e tyre siç duhet. Në shumicën e rasteve, këto civilizime vetëshkatërrohen para se të mund të përhapen në hapësirë.
9. Edhe energjia e pastër ka dështuar
Një studim i vitit 2024 propozoi se edhe civilizimet aliene të avancuara që kaluan në energji të pastër mund të përballen me ndryshime klimatike dhe zhdukje. Studimi zbuloi se, pavarësisht përdorimit të energjisë së rinovueshme, nxehtësia e gjeneruar nga përdorimi i energjisë do të çonte përfundimisht në ndryshime klimatike katastrofike, të ngjashme me problemet që po përjetojnë sot njerëzit. Kjo do të ndodhte edhe më shpejt për civilizimet aliene me kërkesa energjie që rriten eksponencialisht. Si rezultat, këto civilizime mund të mos mbijetojnë mjaftueshëm gjatë për të udhëtuar drejt yjeve ose planetëve të tjerë.
10. Evolucioni ishte shumë i ngadaltë
Një tjetër shpjegim është se jeta në planetët e banueshëm thjesht nuk mund të evoluonte mjaftueshëm shpejt para se kushtet të bëheshin të pabanueshme. Një studim nga Universiteti Kombëtar i Australisë sugjeron se planetët shkëmborë, veçanërisht në fazat e hershme të jetës së tyre, janë të paqëndrueshëm dhe kaotikë. Këta planetë mund të mos mbeten të banueshëm mjaftueshëm gjatë që jeta të evoluojë në forma më komplekse. Me fjalë të tjera, edhe nëse jeta ka filluar në këta planetë, mund të mos ketë zgjatur mjaftueshëm për të zhvilluar inteligjencë ose teknologji.
11. Energjia e errët na izolon
Zgjerimi i universit, i shtyrë nga energjia e errët, po bën që galaktikat të lëvizin gjithnjë e më larg njëra-tjetrës. Brenda disa trilionë vitesh, ky efekt mund të bëjë që galaktikat e largëta të bëhen plotësisht të padukshme për ne, duke na shkëputur nga pjesa tjetër e universit. Kjo do të thotë që çdo kërkim për jetë jashtëtokësore mund të jetë i dënuar nëse nuk eksplorojmë mjaftueshëm shpejt. Astrofizikani Dan Hooper sugjeron se ne kemi një afat për të zgjeruar civilizimin tonë në sa më shumë galaktika që të jetë e mundur para se ato të largohen përtej mundësive tona.
12. Ne jemi alienët
Një teori më e veçantë, e njohur si hipoteza e panspermias, sugjeron se jeta në Tokë nuk ka origjinën këtu, por është mbjellë nga baktere që vinin nga planetë të tjerë. Mbështetësit e kësaj teorie besojnë se jeta, përfshirë njerëzit, mund të jetë transportuar në Tokë përmes meteorëve. Nëse kjo është e vërtetë, kjo do të thotë se ne jemi alienët që kemi kërkuar. Megjithatë, nuk ka prova konkrete që mbështesin këtë teori, duke lënë ende pa përgjigje pyetjen se ku është e gjithë jeta tjetër aliene.
Këto mundësi të çuditshme ofrojnë pikëpamje alternative mbi arsyet pse jeta aliene mbetet e pazbuluar. Teksa ne vazhdojmë kërkimin, pyetja e Fermit bëhet gjithnjë e më e rëndësishme: “Ku janë të gjithë?” / Live Science – Syri-net